این نوع حافظه ی مشهور کامپیوتر که مخفف عبارت Random Access Memory است یکی از اصلی ترین قسمتهای کامپیوتر به حساب می آید. این حافظه ها بر خلاف ROM ها که حافظه های فقط خواندنی هستند ، از نوع خواندنی-نوشتی می باشند از اینرو نقش کلیدی تری را به بعنوان حافظه بازی می کنند. زیرا به اطلاعات آنها دسترسی کامل داریم.
بطور کلی اطلاعات مربوط به برنامه هایی که می خواهیم اجرا شود روی RAM قرار می گیرد . دلیل این امر کاملا روشن است. این رم ها دارای سرعت بالایی در خواندن و نوشتن می باشند در حالیکه حافظه دیسک سخت ( Hard Disk ) به این سرعت نیست. حال تصور کنیم که CPU یا همان پردازنده قصد پردازش اطلاعات ما را دارد. مشخص است که سرعت بسیار بالای تحلیل سی پی یو با سرعت پائین هارد دیسک همخوانی نداشته به همین جهت از حافظه های موقتی به نام RAM استفاده می کنیم. پس می توان گفت که حافظه های رم برای برقراری تعادل بین هارددیسک و پردازنده می باشد.
رم ها ساختار پیچیده در عین حل ساده ای دارند. یک حافظه رم بطور کلی از میلیون ها سلول که محل ذخیره بیت های اطلاعاتی است ساخته شده که هر سلول از یک خازن و یک ترانزیستور تشکیل شده است. خازن ها وظیفه ی نگه داشتن یک واحد داده را دارند که بصورت صفر و یک شمرده می شوند. یعنی این خازن ها یا پر هستند ( یک ) یا خالی هستند ( صفر ) . ترانزیستورها بعنوان تقویت کننده های حسی ، نقش هماهنگ کننده ای را دارند که آیا اطلاعات از خازنشان خوانده بشود یا خیر !
در حافظه های رم ، شما در هر زمان دلخواه می توانید به داده ها دسترسی داشته باشید. همانطور که قبلا هم گفته شد این حافظه ها موقت هستند و از آنجایی که محل ذخیره سازی دائمی اطلاعات به شمار نمی آیند با قطع شدن برق تمام اطلاعات موجود بر روی آنها هم از دست می رود. حال که با مفهوم RAM آشنا شدیم به تعریف نوعی از این حافظه های موقت می پردازیم که امروزه تقریباً تمامی سیستم ها با آنها مجهز شده اند.
DDR1
این حافظه ها که نسل جدیدتر SDRAM ها ( Synchronous Dynamic Random Access Memory ) می باشند تکنولوژی جدیدتری در ساخت آنها لحاظ شده است.
DDR مخفف Double Data Rate است. این رم ها قابلیت انتقال دو مقدار داده را در یک واحد زمانی دارند. همین امر نشان از سرعت به مراتب بالاتر آنها نسبت به نسل قبل خود دارد. این نوع حافظه ها نسبت به انواع قبلی خود به ولتاژ پائین تری برای عملکرد نیاز دارند. نکته ی دیگری که در مورد این نوع حافظه ها وجود دارد فرکانس کاری بالاتر آنهاست. هرچه فرکانس کاری آنها بالاتر باشد ظرفیت انتقال دیتای بالاتری خواهند داشت فلذا انتخاب مناسب تری برای کاربران خواهند بود. لازم به ذکر است که قبل از خریداری این نوع رم ها باید به مادربورد (MotherBoard) خود نگاهی بیاندازید تا مطمئن شوید که از این نوع رم پشتیبانی می کند یا خیر.
DDR2
این رم ها نسل دوم DDR ها هستند. فرکانس کاری آنها بالاتر از نوع قبل و توان مصرفی و ولتاژ کاری آنها بهینه شده یعنی کاهش پیدا کرده است. در این نوع ، کانالهای انتقال دیتا دو برابر قبل در نظر گرفته شده است یعنی توانایی انتقال چهار مقدار دیتا را در واحد زمان دارند.
این رم ها مدتهاست که دارای شهرت بالایی هستند. بسیاری از سیستم های خانگی ما امروزه به این رم ها مجهز شده اند. این نوع رم ها ، تا قبل از ورود برادر سومشان یعنی DDR3 ، در نسبت قیمت به کارایی ، در بالاترین رده قرار داشتند.
DDR3
شاید بخاطر داشته باشید که در سال ۲۰۰۸ میلادی یعنی همزمان با معرفی پردازشگرهای i7 و پشتیبانی آنها در مادربورد هایی که به Chipset های مدرن مجهز شده بودند ، RAM های پرسرعتی به نام DDR3 معرفی و عرضه شدند. این RAM ها تا حدی پرسرعت و در نوع خود بی نظیر هستند که شرکتهای سازنده مادربورد و CPU به سرعت محصولات خود را با آن تطبیق داده و از آن پشتیبانی کردند. سازندگان این نوع RAM با اختصاص کانالهایی که قابلیت انتقال ۸ مقدار دیتا را در واحد زمانی دارد ، موفق به ساخت این محصول بی نظیر شدند.
این رم ها با انواع قبلی خود سازگاری نداشته (یعنی در اسلات DDR و DDR2 قرار نمی گیرد) و شما برای استفاده از آنها مجبور خواهید بود مادربورد و پردازنده خود را نیز عوض کنید.اما باید گفت که DDR3 هم حرف آخر نیست . ورود رم های DDR3 به بازار یعنی باز شدن راه برای نسل های بعدی و فوق پیشرفته که معلوم نیست بر کدام تکنولوژی تکیه خواهند زد.