فضاپیمای دان ماه سپتامبر سال ۲۰۰۷ بر روی موشک دلتا ۲ و از ایستگاه هوایی کیپ کانورا فلوریدا به فضا پرتاب شد. این کاوشگر پس از عبور از کنار مریخ در تاریخ چهارم فوریه ۲۰۰۹ در ۱۶ جولای سال ۲۰۱۱ وارد مدار سیاره وستا شد و چهارده ماه به بررسی سطح این سیاره پرداخت. این سامانه ۱۲۴۰ کیلوگرمی سپس پیشرانه یونی خود را برای سفر سه و نیم سالش به مقصد سریس استفاده کرد و با ورود به مدار این سیاره در ماه مارس سال ۲۰۱۵ نخستین دیدار این سیاره کوتوله در طول تاریخ رقم خورد. اما پیشرانه یونی چگونه کار می کند و چگونه می تواند فضاپیمای دان را به بیشینه سرعت ۴۱ هزار کیلومتر بر ساعتی برساند.
موتور یونی چیست ؟ اهمیت این موتور چیست ؟و چی باعث متفاوت بودن آن شده است و چطور باعث می شود به منظومه شمسی دسترسی پیدا کنیم ؟ برای جواب دادن به این سوالات اول باید بدونیم که یک موتور معمولی موشک چطور کار می کند ، موتور معمولی موشک به این گونه کار می کند که بعد از اینکه با گاز پر شد و به آن گرما می دهیم و یا تحت فشارش قرا می دهیم و گاز از دهانه به بیرون پرتاپ می شود، وقتی که کاز از دهانه خارج می شود واکنشی را تولید می کند که سفینه فضایی را به سمت بالا حرکت می دهد. با استفاده از موتور های یونی به جای اینکه گاز را حرارت دهیم یا تحت فشار قرار دهیم می توان گاز زنون را با برق کمی شارژ کنیم که اسمش می شود یون !!
در این موتور از ولتاژ های بالایی استفاده می شود تا یون های گاز زنون را با شتاب بالا از بین شبکه های توری آهنی رد کنیم و بعد آن ها را با سرعت ۹۰ هزار مایل در ساعت به بیرون از موتور پرتاپ می شود و این یون ها چنان با سرعت به بیرون پرتاب می شوند که هر دانه یون شتاب خارق العاده ای به سفینه می دهد.
جالب اینجاست موتور به سفینه فضایی به اندازه ای نیرو وارد می کند برابر با فشار کاغذی که در دست می گیرید فشار وارد می کند، در جاذبه صفر خلا فضای بی اصطکاک و کل محیط فضایی اثر این موتور نمایان می شود و با سوختی کامل این موتور می تواند به طور کامل در چهار روز شتابی از صفر تا ۶۰ مایل در ساعت را به سفینه فضایی دان بدهد که سرعت کمی هست ولی اگر به اندازه یک هفته یا یک سال به آن نیرو دهیم می تواند سرعت خارق العاده ای را به وجود بیاورد
ارزش موتور یونی در این است که در واقع موتور یونی به ما نیرویی می دهد که بتوان در مدار مانور بدهیم و تا برای مدتی که در آنجا مانده ایم بتوانیم مدار را ترک کنیم و به سوی مقصد دیگری حرکت کنیم و دوباره این کار را تکرار کنیم، در طی ۵۷ سال جستجوی فضایی دان اولین وسیله ای بود که ماموریتش قرار گرفتن در دو مدار مختلف در مقصدهای مختلف ماورای خاکی بود، این کار بدون استفاده از موتور یونی امکان پذیر نبود.
برای مدت دو قرن vesta فقط یک لکه کوچک نسبت به نور ستاره ها به حساب می آمد. دان مجبور شد ۱۴ ماه در وستا بماند تا بتواند آن را برای یک جهان پیچیده و خارق العاده تبدیل کند. مقصد بعدی این فضاپیما سیاره کوتوله سیریس است، این اولین نوعش هست که تا به حال کشف شده است. سفینه فضایی دان به سرعت به سمت آن می روند و عکس های این سیاره به زودی در دید همگان قرار می گیرد.
منبع : Gizmag