در این گفتار به بررسی اصول کادربندی و ترکیب‌بندی در عکاسی می‌پردازیم و اصولی را تشریح می‌کنیم که با رعایت آن می‌توان کیفیت عکس‌ها را به‌طور محسوسی افزایش داد. شاید پس از نگاه کردن به برخی عکس‌ها از خودتان پرسیده باشید دلیل اینکه آن عکس چشم را زودتر به سمت خود می‌کشاند یا اینکه در یک لحظه تمام توجه‌تان را جلب می‌کند چیست؟
باید یادمان باشد عکس خوب به سادگی به دست نمی‌آید و علاوه بر تجربه عکاس، اصول اساسی را باید در لحظه ثبت عکس رعایت کرد تا عکسی خوب به دست آید. این اصول نه تنها سخت و پیچیده نیستند بلکه هر روزه ما بدون اینکه خود بدانیم با آنها سر و کار داریم. در این گفتار برخی از این اصول و قوانین را با یکدیگر مرور می‌کنیم تا به چگونگی ثبت یک عکس خوب برسیم.
برای گرفتن یک عکس خوب باید عواملی را رعایت کنیم که به آنها اصول کادربندی و ترکیب‌بندی گفته می‌شود.
سایز کادر یک دوربین ۳۵ میلیمتری ، ۲۴ میلیمتر در ۳۶ میلیمتر است. یعنی تصویری که از داخل یک دوربین استاندارد دیده می‌شود به این اندازه است. این بهترین تصویری است که چشم انسان می‌بیند و به آن نسبت ۲در ۳ هم گفته می‌شود. در این کادر نقاطی هستند که چشم انسان بیشتر به آن سمت کشیده می‌شود و به نقاط طلایی مشهورند.
>>پنج راه‌کار اصلی برای تبدیل شدن به یک عکاس حرفه‌ای و کسب درآمد
نقاط طلایی: اگر یک کادر مستطیل به نسبت ۲ در ۳ را به سه قسمت مساوی از هر دو طرف تقسیم کنیم، چهار نقطه در آن به یکدیگر برخورد می‌کنند که به نقاط طلایی مشهورند (عکس پایین). در یک عکس، عکاس سعی می‌کند که موضوع اصلی خود را دست‌کم در یکی از این نقاط طلایی قرار دهد. در کشورهایی که از سمت راست به چپ می‌نویسند و می‌خوانند، سوژه را برای راحتی بیشتر بیننده در نقاط راست و در کشورهایی که از سمت چپ به راست می‌نویسند موضوع اصلی را در نقاط طلایی سمت چپ قرار می‌دهند.
این قاعده در مورد نقاط طلایی در عکس‌های عمودی نیز صدق می‌کند.
نقاط طلایی در عکس‌های عمودی
به روش کادربندی در عکاسی قانون «یک سوم» نیز گفته می‌شود. در دوربین‌های دیجیتال جدید اگر با دقت به داخل ویزور دوربین نگاه کنید، علامت‌هایی را می‌بینید که برای راحتی کار عکاس این نقاط طلایی را مشخص کرده‌اند. البته با ممارست در عکاسی و افزایش تجربه، بدون اینکه دیگر دقتی به نقاط طلایی بکنید خود به خود موضوع اصلی عکس‌تان را در همین نقاط قرار می‌دهید. در عکس‌های پرتره که از صورت گرفته می‌شود و کل کادر با آن پر می‌شود دیگر نیازی به قرار دادن سوژه در نقاط طلایی نیست، زیرا چهره فرد کل عکس را پوشانده و تمامی نقاط طلایی را در برگرفته است. این چهار خط کشیده شده به خطوط طلایی معروف هستند.
یادتان باشد موضوع اصلی در عکس‌هایتان را در وسط عکس و یا گوشه‌های کادر نگذارید. در عکس پایین قرار گرفتن هواپیما که سوژه ی اصلی این عکس است در گوشه‌ی کادر باعث شده تا فضای اضافی زیادی از آسمان، چشم را از سوژه ی اصلی دور کند.
افقی یا عمودی؟
انتخاب کادر افقی و یا عمودی یکی دیگر از اصول ترکیب بندی است که به عکاس کمک می‌کند تا عکسی بهتر بگیرد و همچنین به بیننده اجازه می‌دهد در کوتاه‌ترین فرصت عکس را بهتر ببیند. در عکس افقی آرامش بیشتری وجود دارد و معمولا برای عکاسی از چشم اندازها استفاده می‌شود.
اما در کادر عمودی بر ایستایی عکس بیشتر تاکید می‌شود. در عکس روبرو اگر از کادر افقی استفاده می‌شد قسمت زیبای این دالان از بین می‌رفت و همین‌طور در عکس بالا استفاده از کادر عمودی باعث می‌شد تا بخش بزرگی از این طبیعت زیبا در عکس دیده نشود.
فضاهای خالی اضافی
بسیاری از کسانی که تازه دوربین به دست می‌گیرند مقدار زیادی از عکس‌هایشان فضای خالی دارد که بر روی کادربندی آنها اثر می‌گذارد. همواره وجود فضای خالی در یک عکس باید دلیل داشته باشد.
>>آموزش عکاسی (۵): سرعت شاتر و عملکرد آن
عکاسان حرفه‌ای که برای روزنامه‌ها و مجلات عکاسی می‌کنند، نقاط خالی در عکس قرار می‌دهند تا سردبیر روزنامه و یا صفحه آرا بتواند تیتر احتمالی ای یا نوشته‌ای مربوط به آن را بر روی عکس قرار دهد تا هم به زیبایی آن اضافه کند و هم فضای کمتری را در جریده اشغال کند.
در عکس بالا فضای بیش از اندازه سفید رنگ آسمان باعث می‌شود که سوژه اصلی که این مسجد است کمتر دیده شود. اما در عکس پایین با کمی برش از بالا و کناره‌ها، تاکید بر سوژه اصلی بیشتر می‌شود.
اگر امکان این وجود ندارد که به موضوع اصلی نزدیک شوید می‌توانید از لنز تله‌فتو استفاده کنید. همان‌طور که فضای خالی بیش از اندازه در عکس درست نیست، نزدیک شدن بیش از اندازه به موضوع هم چشم‌نواز نیست.
منبع : DW