سیارهها دستکم از یک جنبه خیلی به آدمها شبیه هستند. آنچه از ظاهر آنها میبینید، ممکن است گویای وضعیت درونی آنها باشد. حالا دانشمندان قصد دارند به کمک شهابسنگهایی که بهطور طبیعی به سطح مریخ برخورد میکنند، بعضی ویژگیهای زمینشناختی آن را بررسی کنند.
مریخ گذشتهی عجیبی دارد. در زمانهای دور، سیارهی سرخ مثل زمین دارای آتشفشانهای فعال و میدان مغناطیسی بوده است. احتمالا صفحههای قارهای هم داشته و بر روی آن زمینلرزه اتفاق میافتاده است. در زمین، تقصیر این پدیدهها معمولا بر گردن هستهی مذاب آهنی و حرکت گوشتهی زمین انداخته میشود. هستهی مذاب و گوشته، چیزهایی هستند که احتمالا مریخ همین الان هم آنها را دارد.
مریخ نشین جدید ناسا به نام «اینسایت» (Insight)، سال دیگر روانهی مریخ میشود. این مریخنشین دارای لرزهنگارهایی خواهد بود که توانایی ثبت لرزههایی مریخی را دارند. با این حال لرزهنگارها نمیتوانند دقیقا محل لرزه را مشخص کنند. روی زمین هم به همین ترتیب است. برای تعیین دقیق محل لرزش زمین، همیشه به سه عدد لرزهنگار (گاهی اوقات بیشتر) نیاز است. این درحالیست که فعلا روی مریخ نمیتوانیم این تعداد لرزهنگار داشته باشیم. پس باید به فکر روشی خلاقانه باشیم.
به همین دلیل، «نیک تینبای» (Nick Teanby) و همکاراناش از دانشگاه بریستول انگلستان، به دنبال یافتن موجهای لرزهای ناشی از برخورد شهابسنگها به سطح مریخ هستند. او میگوید: "برخورد شهابسنگ به سطح مریخ، موجهای لرزهای خیلی بزرگی ایجاد نمیکند. با این حال مریخ سیارهی خیلی ساکتتری نسبت به زمین است و نویز امواج، نویز گیاهی، نویز جمعیت انسانی و نویز وسایل حملونقل بر روی آن وجود ندارد.»
مطالعاتی که تا بهحال مدارگردهای مریخ انجام دادهاند، این ایده را ملموستر میکند. اگر ما میتوانیم با تصاویری که از مدار مریخ دریافت میکنیم، محل یک گودال برخوردی را مشخص کنیم؛ بنابراین میتوانیم بفهمیم که یک گودال برخوردی در چه فاصلهای از مریخنشین اینسایت قرار دارد. این باعث آسانتر شدن تحلیل دادهها میشود و دیگر به سه عدد لرزهنگار بر سطح مریخ احتیاج نخواهیم داشت.
با مقایسهی دادههای مداری و امواج لرزهای که مریخنشین اینسایت جمعآوری کرده، محققان میتوانند بلافاصله پاسخ پوسته و گوشتهی سیارهی مریخ به برخورد را بررسی کنند. این بررسی میتواند اطلاعاتی از آنچه درون مریخ میگذرد را به دانشمندان بدهد.
تعداد شهابسنگهایی که در بازهی زمانی مشخص به سطح مریخ برخورد میکنند تقریبا دو برابر زمین است. مریخنشین اینسایت احتمالا میتواند بین ۱ تا ۳ برخورد را در سال ثبت کند. البته برخوردهای نسبتا بزرگی که گودالهایی به قطر ۲۰ متر ایجاد میکنند.
منبع : New Scientist