فناوری دارد موانع بین فرهنگ ها و اقتصاد های جهان را را از بین می برد و دنیا را کوچکتر می کند با این حال هستند مفاهیمی که موقع ترجمه ماشینی از یک زبان به یک زبان دیگر تبدیل به یک چیزی غیر قابل درک می شوند اپلیکیشن ها و وب سایت ها فعال در حوزه ترجمه تمام تلاش خودشون را برای کیفیت بهتر می کنند اما هنوز این سوال به قوت خودش باقی هست تا چقدر به یک ترجمه صحیح و جامع و روان و قابل ارائه در هر زمان و مکان نزدیک شده ایم
لندن یکی از چند زبانی ترین شهرهای جهان با جمعیتی حدود ۸ میلیون نفر ، جای که در اون هر روز میشود مکالمات مردم را با صد زبان مختلف شنید. این روزها دیگر فاصله جغرافیای مانع برقراری ارتباط بین ادم ها نیست و مفهوم جهانی شدن کمابیش همه جا خودش را به رخ می کشاند. جهانی شدن در دنیای امروزی و به لطف فناوری دیگه لزوما به این معنا نیست که ادم ها مجبور باشند با یک زبان واحد به ارتباط بپردازند.
هر روزه هزاران نفر در سراسر دنیا ساعت ها برای آموزش زبان وقت صرف می کنند البته در این کلاس های سنتی خبری از اپلیکیشن های مترجم نیست ولی فناوری ترجمه ماشینی با سرعت سرم سام آوری رو به پیشرفت است و همین حالا هم کلی اپلیکیشن مترجم در دسترس است.
آیا با وجود این فناوری ترجمه ماشینی دیگه نیاز نیست سر کلاس بشنیم ؟
برای پاسخ به این پرسش باید آزمایشاتی را انجام دهیم برای این کار از دوتا گوشی Nokia Lumia 920 با اپلیکیشن Translator B و دومی گوشی آیفون ۴S با اپلیکیشن Translator Google در قدم اول می خواهیم ببینیم که کیفیت و دقت انگلیسی به فارسی در این دو تا اپلیکیشن به چه صورت است در آزمایشات انجام گرفته برای برخی جملات ساده مثل " ساعت چند است ؟ " که به انگیلیسی میشه “What Time Is it? “ ولی در برخی از جملات این ترجمه ماشینی خوب عمل نمی کند و معادل جملات از زبان انگیلیسی به فارسی یا فارسی به انگیلیسی چیز نامفهومی از کار در می آید.
علت این مشکل این است که این سیستم ها باید کلماتی که شما تلفظ می کنید را تشخیص بدن که خودش سوای موضوع ترجمه یک معضل بزرگ است بنابراین شما با دو مشکل بزرگ سر کار دارید. این کار برای ما ادم ها راحت است چون به صورت ذاتی و بدون نیاز به فکر کردن انجامش می دهیم در حالی که تشخیص کلمات صدای شنیده شده و چیدن آنها در قالب جملات و ترجمه کردنشان کاری است که برای کامپیوتر ها سخت است
آیا چاره کار ابزارهای پوشیدنی مثل عینک گوگل است ؟
البته خود این موضوع هم که هنگام صحبت کردن با یک نفر با یک زبان دیگه ، گوشی آویزون دستتان باشد خودش منظره جالب نیست بنابراین راه حل شاید در ابزارهای پوشیدنی باشد مثلا یک چیزی شبیه به عینک گوگل که در واقع یک رایانه مرتبط به اینترنته که به چشمانتان میزنید و با توجه به اینکه دوربین ، میکروفون و بلند گو هم روی خودش دارد قاعدتا میشه ازش خواست تا کار ترجمه را هم بکند البته از انگیلیسی. به عنوان مثال اگه بخواهیم به طرف فرانسوی بگیم حال شما چطوره ؟ متن ترجمه شده به فرانسه هم روی نمایشگر عینک پخش می کند و هم از بلند گو پخش میکند که عالی به نظر می رسد
اما اشکال اصلی عینک گوگل و بیشتر اپلیکیشن های ترجمه ماشینی برای ترجمه باید آنلاین باشد و دوم اینکه اگر خارج از کشور باشید چون ممکن زیاد به ترجمه نیاز داشته باشید در اون صورت هزینه رد و بدل اطلاعات هم میتواند خیلی زیاد باشد البته بعضی از این اپلیکیشن ها میتوانند این مشکلات را برطرف کنند مثلا گوشی گلکسی اس ۴ سامسونگ یک اپلیکیشن مترجم دارد به نام S Translator دارد که علاوه بر ترجمه ۸ زبان به همدیگه یک دفترچه اصطلاحات هم تو زمینه های مختلف در درون خودش دارد که در برگیرنده خیلی از جملات و پرسش های رایج تو اون زمینه اس در عین حال شما میتوانید جملات و عبارت خودتون را هم به آن اضفه کنید
اما اگه چیزی می خواهید که همیشه دم دستتان باشد و احتیاجی به اینترنت هم نداشته باشد اون اپلیکیشن مترجم گوگل هست یک حالت آفلاین هم داره که فقط روی گوشی های اندرویدی کار می کند هر زبان حجمی در حدود ۱۶۰ مگابایت دارد بنابراین اگر قصد دارید دور دنیا بگردید مجبور هستید بخش وسیعی از فضای ذخیره سازی خودتان را به مترجم اختصاص بدهید که البته کارایی این اپلیکیشن به خوبی حالت آنلاینش نبود
اگر حتی نمی توانید زبانی که میخواهید ترجمه کنید را بخوانید شاید بخواهید این اپلیکیشن های هم هستند که می توانید با دوربینتان از متن عکس گرفته و ترجمه آن را بگیرید مثل تابلو ها و علایم کنار جاده و متون دیگر را برایتان ترجمه کند. پس با این حساب شما الان توی جیبتان دستگاهی دارید که هم زبان خارجی را می فهمد و هم در صورت لزوم برایتان ترجمه می کند ولی جنبه نا امید کنندش اینکه در اکثر موارد یک ایده بهتون میده و خودتان باید از دل آن یک جمله درست را بیرون بکشید
واقعا چرا نمی شود با این دستگاه ها ارتباط طبیعی برقرار کرد ؟
وقتی شما از یک زبان به زبان دیگر ترجمه می کنید مجبورید از بین معانی مختلف تصمیم بگیرید که کلمات و عبارات را چطور تفسیر کنید هم در زبان خودتون یا هم در زبانی که می خواهید از/به اون ترجمه کنید و اگر تو اون مقطع دست به انتخاب درست نزنید نتیجه کار خیلی نا مفهوم از در می آید یکی از کارهای که اوایل با سیستم های کامپیوتری ترجمه انجام دادند این بود که یک جمله انگیلیسی را گرفتند ترجمه اش کردند به روسی و بعد از سامانه خواستند آن را دوباره به روسی ترجمه کند تا ببیند سامانه تا چه حد خوب کار می کند جمله این بود " روح هوشیار است اما جسم ناتوان هست" را به انگلیسی دادند و چیزی را که از روسی تحویل گرفتند این بود " ودکا خوب است اما گوشت گندیده !!! "
اما این سامانه ها چگونه کار می کنند ؟
اگر شما بخواید شما یک زبان تازه یاد بگیرید احتمالا باید از یک سری کلمات و قواعد پایه شروع کنید خوب در مورد رایانه هم قضیه هم آن قدر ها متفاوت نیست به جز اینکه بازیگران بزرگی مثل گوگل و بینگ برای این کار نه فقط به کتاب های زبان بلکه به کل اینترنت نگاه می کنند به این معنا که آنها به میلیارد ها متنی که پیش از توسط انسان به زبان های مختلف ترجمه شده است نگاه می کنند مثلا اسناد رسمی سازمان ملل و کتاب ها و وب سایت های دو زبانه همه این داده ها در اختیار بانکی از رایانه ها قرار می گیرد تا شروع به تشخیص الگوهای بکنند که چگونگی طرز کار یک زبان و ارتباطش با زبان های دیگر را روشن می کند هر چقدر شما الگوهاتون بیشتر باشد به همان نسبت ترجمه ماشینی دقیق تری را تحویل می گیرید
گوگل حجم داده ای است که ما به عنوان جامعه به آن دسترسی داریم اگه به همه اطلاعات فکر کنیم الان اون اطلاعات متصل به اینترنت و قابل دسترس است پس هرچقدر هوشمندانه تر به آن نگاه کنیم و الگوی مابین اون داده ها را بفهمیم نتیجه کارمان هم بهتر می شود. مشکل اینجاست که برای برخی از ترکیب های زبانی داده های زیادی وجود ندارد مثلا برای ترجمه از انگلیسی به فرانسه به مراتب بهتر از انگلیسی به فارسی از آب در می آید
اساسا مشکل تبدیل کردن کل دانش بشر به کد و نوعی که زبان با آن در تعامل می کند است به عبارت دیگر مشکل بر سر چگونکی خلق و ایجاد هوش انسانیه مثلا هوش عمومی انسان را در نظر بگیرید آیا میتونیم روزی به آن برسیم خوب زمانی می توانیم به جواب این سوال برسیم که ذهن انسان چطور عمل می کند
نتیجه گیری که می شود کرد اینکه اپلیکیشن های ترجمه خیلی مانده است تا جای کلاس های زبان را بگیرند نظر شما چیست ؟